شیرین عبادی، برنده "نوبل"

شیرین عبادی، برنده "نوبل"

خانم شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل درمیهمانی شامی که به افتخار ایشان در تاریح ٦مه از طرف "Detroit Economic Club" باشرکت بیش از ۵۰۰ نفر از شخصیتهایمیشیگان منجمله ۷۵ ایرانی برگزار شده بودشرکت کردند. با تشکر از خواهر زاده ایشانآقای دکتر علی معین، این اولین حضور ایشاندر آمریکا بود. افتخار ملاقات ایشان را هموارهبه یاد خواهیم داشت. از خانم شیرین عبادی کهبه ما اجازه دادند تمامی سخنرانی ایشان را درفصلنامه خانه ایران چاپ کنیم بسیار ممنونهستیم. قسمت هایی از این سحنرانی از سویمطبوعات میشیگان و "AP" گزارش شده است.خانمها و آقایان، حضار گرامیبسیار خوشوقتم که امشب در جمع شما حاضرهستم. از اینکه گرد هم آمده اید و سخنان مراگوش می کنید سپاسگزارم. مایلم امشب در موردرابطه بین توسعه اقتصادی با حقوق بشر ودموکراسی با شما صحبت کنم. به عبارت بهتربه این نکته بپردازیم که آیا دموکراسی و حقوقبشر، پیش شرط توسعه اقتصادی است و یا اینکهمی توان در یک حکومت غیر دمکراتیک هم بهتوسعه اقتصادی دست یافت؟در ابتدا باید متذکر شوم که جهانی شدن پدیده ایاست اجتناب ناپذیر. دنيا بسوی یک پارچه گیمی رود، چه بخواهیم و چه نخواهیم، گسترشارتباطات و وابستگی جهان امری نیست کهبتوان چشم بر آن بست. فقط یک کره خاکیداریم و همه باید در روی آن زندگی کنیم. هراتفاقی که در گوشه ای از جهان می افتد بهشکلی در سایر نقاط دیگر بازتاب دارد. دیگرهیچ کشوری نمی تواند دیواری به دور خودکشیده و به بهانه استقلال اقتصادی یا سیاسی باسایر ممالک قطع رابطه کند. این امر یعنی خودکشی. باید با یکدیگر در تعامل و همکاری باشیمو این رابطه باید دو سویه باشد. اگر از کشوریمنافعی می بریم باید به فکر منافع آن کشور همباشیم، این قاعده کلی خصوصا در مسائلاقتصادی بارز تر به چشم می خورد. کشور هایغنى شمال باید در فکر توسعه اقتصادیکشورهای توسعه نیافته جنوب باشند. نمی تواننادیده گرفت که طبق گزارش U.N.D.P درسال ۲۰۰۳ کشورهائی هستند که بیش از ۸۲درصد کل جمیعت آنان روزانه درآمدی زیر یکدلار دارند از قبیل نیکاراگوئه و اوگاندا و بازدر همان گزارش می خوانیم که نرخ بی سوادیبزرگسالان در پاکستان ٥٦ درصد، در بنگلادشبیش از ٥٩ درصد و در مصر ٤٣/۹ نسبت بهكل جمعیت بزرگسالان است. چگونه می توانفراموش کرد که سازمان بهداشت جهانی اعلامکرده است که ۲۰ درصد مردم افریقای جنوبیبه ایدز مبتلا شده اند. کافی است این آمارها رابا آمار کشوری چون امریکا قیاس کنید. آنهنگام متوجه می شویم که چه فاصله عمیقی بینکشور شما و سایر نقاط جهان وجود دارد.نمیتوان انکار کرد که اگر فاصله ها عميق ترشود و اگر روند گسترش فقر به همین شیوه ادامهيابد، کشور های غنی نیز صدمه خواهند خورد.مازاد محصولات کشاورزی و صنعتی آنان راچه کسی باید بخرد؟ با کدام در آمد؟ نفع واقعگرایانه کشور های ثروتمند ایجاب میکند که بهکشور های کم درآمد کمک کنند تا بتوانند بهوضعیت نا بسامان اقتصادی خود سرو ساماندهند. قروض خود را پرداخته و با بهره گیریاز علوم جدید با دلسوزی به اداره کشوربپردازند تا بتوانند رفاهی نسبی برای مردم خودفراهم سازند و ضمنا امکان خرید از کشور هایتولید کننده را هم بوجود آورند. این امر در سایهکمک های اقتصادی و انسانی به کشور هایتوسعه نیافته تحقق می یابد، باید هم از جهتاقتصادی و هم از جهت تکنولوژی، کشور هایتوسعه نیافته را تحت حمایت قرار داد. در اینجابه نکته ای که بسیار مهم است باید بپردازم و آناین است که کمک کردن به کشور هائی کهحکومت دمکراتیک ندارند و همه اختیاراتسیاسی، اداری و اقتصادی جامعه در ید قدرتیک فرد یا گروهی خاص از افراد آن اجتماعقرار دارد، به منزله ی کمک به دیکتاتورها وضدیت با مردم است. به عبارت بهتر اگر بهکشور های غیر دمکراتیک کمک شود درحقیقت آنان را تقویت کرده ایم که بیش از پیشقدرت یافته و حقوق ملت خود را پایمال کنند،حقوق بشر را نقض کرده و به دمکراسی بیتوجه باشند. به رؤسای جمهور مادام العمر وامدادن یعنی نادیده گرفتن دموکراسی در یککشور. معاملات گسترده تجاری با کشور هائیکه سیستم تک حزبی دارند، یعنی به مسخرهگرفتن حقوق افرادی که مستقل از حکومت بودهو عضو حزب حاکم نیستند. وام دادن بهکشور هائی که حکومت آن بر مبنای ایدئولوژیخاصی بنا شده است، یعنی نادیده گرفتن حقوقاقلیت ها. اعتبار دادن برای طرح های بهاصطلاح ملی، به پادشاهانی که به حقوق وآزادی های مردم توجهی ندارند یعنی پایمالکردن حقوق بشر در آن کشور. و از همه مهمترآنکه در کشورهای غیر دمکراتیک که مردم برحکومت نظارتی ندارند، وام های داده شدهصرف تجملات حکومتی و گاه سوء استفاده هایشخصی می شود. و بدین گونه است که مردم یک کشور که ازحکومت غیر دمکراتیک خود در رنج هستند ازطريق وام های اعطایی بدهکار می شوند و بایدبا پرداخت مالیات و عوارض مستقیم و غیرمستقیم مخارج غیر ضروری و ولخرجی هایحکومت خود را جبران کنند. و در نتیجه آنکهتقریبا بیش از یک هشتم مردم جهان بدهکار بهدنیا می آیند و بدون آن که در دیناری ازوامهائی را که باید تأدیه نمایند، خرج بهبودزندگی آنان شده باشد. به حکومت های غیردمکراتیک کمک کردن و اسلحه های مختلففروختن مانند آن است که اسلحه را به روی خودگرفته و شلیک کنیم. فراموش نکنید که آمریکاجزو اولین و معدود کشورهائی بود که به طالبانبرای به قدرت رسیدن کمک کرد و بعد از فتحکابل، حکومت طالبان را به رسمیت شناخت ونتیجه این کمک یعنی حمایت از یک حکومتغیر دمکراتیک، آن است که مردم آمریکا وبسیاری از کشورهای دیگر در آتش تروریزمبسوزند. صدام دیکتاتوری بود که ابعاد فاجعهحکومت وی هنوز کاملا روشن نشده است.قسمتی از جنایات وی بمباران شیمیائی مردمایران و کرد های عراق بود. مردم کشور منهنوز از آثار بمب های شیمیائی در عذابهستند. هر ماه چند نفر آنها با رنج و عذاب وداعکرده و این جهان خاکی را ترک می کنند، درحالی که روح آنان فروشندگان بمب هایشیمیائی را لعن و نفرین می کند. به راستی آیاصدام بدون کمک آمریکا و یا دولت هایاروپائی می توانست زرادخانه عظیمی را تدارکببیند و این چنین جهان را به خاک و خونبکشد؟ روح فرزندان امریکا که در عراق کشتهمی شوند لعنت می فرستند به کسانی که به صدامکمک کرده بودند. می بینیم که به نفع هیچ گروه،دسته و ملتی نیست که به حکومت های غیردمکراتیک کمک شود. و از سویی دیگردیکتاتورها به هر حال روزی به دست مردم ازاریکه قدرت به زیر کشیده خواهند شد. کاخسلاطین زورگو، روزی واژگون می شود، و آنوقت است که مردم ستمدیده با بغض و کینه بهکشور ها و سازمان ها و شرکت هائی نگاهمیکنند که طرف قرارداد دیکتاتورها بوده اند وآنان را شریک و عامل بدبختی خود می دانند.این چنین است که تروریزم و خشونت در جهانپا می گیرد و گسترش می یابد. نکته دردناک آناست که برنامه نویسان اصلی توسعه یعنیکارشناسان سازمان ملل متحد على رغم دفاعیکه از گسترش دمکراسی و ارتقاء حقوق بشر درجهان می کنند، حاضر نشده اند و یا فراموشکرده اند که در اهداف توسعه جهانی در هزارهسوم، گسترش و ارتقاء حقوق بشر را بگنجانند.اهداف توسعه جهان در هزاره سوم میلادی بهشرح زیر اعلام شده است:هدف اول - محو فقر و گرسنگی شدید در جهانهدف دوم - دست یابی به آموزش ابتدائی برایهمه کودکان در سراسر جهانهدف سوم - ارتقاء برابری های زن و مرد وارتقاء موقعیت زنانهدف چهارم - کاهش مرگ و میر اطفالهدف پنجم - بهبود وضعیت مادران باردار وكاهش مرگ و میر مادران در هنگام زایمانهدف ششم - مبارزه با بیماری های خطرناکاز قبیل ایدز و مالارياهدف هفتم - حفظ و پایداری محیط زیستهدف هشتم - گسترش مشارکت جهانی توسعهمی بینیم جای حقوق بشر در بین این اهدافخالی است و به راستی کدام برنامه نویس، کداممتفکر و کدام مدیری می تواند منکر این شود کهبدون رعایت حقوق بشر و دمکراسی، دست یابیبه توسعه غیر ممکن است؟در اینجا یاد آور می شوم که حقوق بشر ازطريق دمکراسی امکان پذیر است و به عبارتدیگر نمی توان به بهانه نقض حقوق بشر بهکشوری حمله کرد. نمی توان با هواپیماهایجنگی حقوق بشر را بر سر مردم کشوریریخت، نمی توان با سرنیزه مردم کشوری راخوشبخت کرد. حقوق بشر در سایه دمکراسیواقعی و نه تحمیلی قابل پیشرفت است. وظیفهجهان قطع رابطه و عدم همکاری با کشور هایغير دمکراتیک و نا قض حقوق بشر است.استقرار دمکراسی بر عهده مردم همان کشوراست. در اینجا مایل هستم نگاهی به قرن گذشتهبیاندازم. مهمترین رویداد قرن بیستم پیروزیبلشویک ها در روسیه و تأسيس اتحاد جماهیرشوروی بود. شوروی به تدریج تبدیل به یکقدرت جهانی شد و تنها رقیب آمریکا بود. بهپیشرفت های زیادی نائل آمد. اما آیا توسعهاقتصادی در شوروی پایدار بود؟ جواب راهمگی می دانید. به محض آنکه تزلزلی درقدرت مرکزی رخ داد و مردم توانستند خواستهای دیرین خود را بیان کنند در اندک مدتیجهانی جز یک نام آن هم در لابه لای کتبتاریخ چیزی باقی نمانده است. عده ای در جهان،فروپاشی شوروی را منتسب به دخالت های سیامیکنند، اما این نظریه مطلقا درست نیست. برفرض آنکه آمریکا علاقمند هم بود که از شررقیب بزرگ خود خلاص شود و در این راهفعالیت هم می نمود، اما فراموش نکنیم مردمیکه از حکومت و سیستم سیاسی خود راضیباشند با چنگ و دندان از آن محافظت می کنند وهیچ نیرو و قدرت خارجی نمی تواند صدمه ایبه آن بزند. علت فروپاشی شوروی صرفاًنارضایتی مردم بوده و این نارضایتی به علتنبود دمکراسی و عدم رعایت حقوق بشر بود،والا توسعه اقتصادی اتفاق افتاده بود. ازتجربیات گذشته عبرت بگیریم. قرن بیست و یکمرا تبدیل به قرن صلح و آرامش نماییم و این امرممکن نیست مگر که رعایت حقوق بشر ودمکراسی همه گیر و جهان شمول باشد. به بهانههای واهی همچون نسبیت فرهنگی نمی توان ازاین اصول تخطی کرد. حقوق بشر تنها راهنجات انسان ها و برقراری صلح و ایجاد توسعهاست. به امید روزی که همه از مواهب آنبرخوردار گردند. متشکرم. شیرین عبادی

vol3_no2_sum2004.pdf

Persia House of Michigan

2004 - Summer

vol3_no2_sum2004.pdf (p.1)

application/pdf

Text