نقش شعر در موسیقی ایرانی
Dublin Core
Title
نقش شعر در موسیقی ایرانی
Description
ازاولین زنانی است که درایران به هنر تصنیف سازی پرداخت.: قبلازاو شاعران دیگری چون عارف، بهارو رهی دراین کار قدم هایمهمی برداشته بودند، اما نام هیچ زنی در این دفتردیده نمی شد. ایناوبود که درپرتواستعداد وقریحه سرشارودانش برتروذوق وعشق بهموسیقی پیش آهنگ مشارکت زنان در ترانه سرایی شد.وآثارارزشمندی بوجود آورد که درهنرترانه سرایی ایران همواره بیادخواهد ماند..وی نخستین ترانه اش را درچهارده سالگی برروی اولینآهنگ استادش علی تجویدی، بنام " شب مهتاب" نوشت واین ترانه رابا نام شهرزاد با گروه موسیقی تجویدی به همراه آواز قوامی) فاختهای( در رادیوخواند. اوبعد ها برای برنامه ی " گلها ی رنگارنگ"ترانه های زیبایی با آهنگسازی علی تجویدی نوشت که با صدایخوانندگان معروفی چون مرضیه وبنان اجرا شد.اوکه بود وکه هست ؟ منیر طه، ترانه سرایی خود را با سرودنشعرهای مناسب و دلپسند برروی آهنگ های آهنگساز برجسته، علیتجویدی، چهره جاویدان موسیقی ایران آغاز کرد..شگفت آن کهزیبایی ودلنشینی وعمق ومحتوا واستحکام این ترانه ها به حدی بودکه شهرت شاعری اوبه راحتی تحت تأثیر هنرترانه سرایی اش قرارگرفت نادره بدیعی، مولف کتاب ارزنده " ادبیات آهنگین"، مینویسد:" در میان زنانی که، ترانه سرایی کرده اند، برترین را میتوان به جرأت منیر طه دانست، که گرچه ترانه های زیادی نساختولی با بهترین آهنگسازان و بهترین خوانندگان زن و مرد همکارینمود و ترانه های بیاد ماندنی سرود. شاخص ترانه های وی عرفانبود و تمام ترانه هایش با این جلوه ی برترادبیات رنگ آمیزی شده وبوی آشنا می داد."با این همه سوداگر دنیا چه کنم؟ با مردم رسوایی دنیا چه کنم؟ازاین همه سجاده کش زهد و ریا من اگر نکنم دوری و پروا چه کنم؟و درجایی دیگرمی خوانیم :" گرچه منیر طه، دوران کوتاهی در هنرترانه سرایی ایران درخشید ولی خوش درخشید. تمام ترانه هایمنیر.با احساس زنانه و معلومات ودانش برتراوآمیخته و ترانه های اورا رنگ دیگری بخشیده است..."مشهور ترین ترانه های منیر عبارتند از: مرا عاشقی شیدا، شیرین لبو شیرین بر و سوداگر دنیا که انتخاب من در این جا ترانه زیبایمراعاشقی شیدا با صدای مخملی و جادویی بنان است.به تحقیق این ترانه، یکی از برترین آثار موسیقی ایران است. وبسیاری از صاحب نظران ومو سیقی شناسان براین باورند که اینترانه، )موسیقی حد( است ، اثری که نه در گذشته نظیر آن را داشتهایم و بعید است که در آینده ی نزدیک هم اثری بدین زیبایی و والاییبه وجود آید جادوی عشق را دراین اثرمیتوان کاملأ لمس کردمرا عاشقی شیدا چگونه خلق شد: منیر در مورد خلق این اثر میگوید: " من این ترانه را نه بخاطر شخص مشخصی که عاشقش با شمسرودم ونه برای گرایش و اسارت در عرفان. امروز که به آنروزمی نگرم، دختری را می بینم که عشق و شیدایی را در قالب جانو تن ریخته و دوروبرش شلوغ است و نمی داند عاشق کیست؟ میدانید هرجا می رفتم پژواک " دوستت دارم" درگوشم می پیچید. وقتیکه برای معالجه دروین بودم وزمانی که دور دنیا سفر کردم، همه جااین پژواک با من هم سفربود. " عاشقی و شیدا را مهربانان ودلستاناننوشتند ومن به روایتش پرداختم. آن ها بودند که مرا درچنگورودشان نواختند وبه بزم آرایی ام پرداختند." اما استاد تجویدی کهروانش شاد باد درمورد ساختن این اثر می گوید :" این آهنگ در ریتمشش و چهاراست. اجرای آن آسان نیست. توانایی بنان درخواندن اینترانه درحد عالی بود وپس ازپایان جریان ضبط این آهنگ که ساعتهای متمادی طول کشید، همه آن هایی که دراستودیو بودند وازآنجمله خود من،آن چنان تحت تأثیرقرارگرفته بودیم که من بیاختیاردوبارنوارپرشده رابوسیدم". اضافه کنم این آهنگ در دستگاهسه گاه است.مرا عاشقی شیدا فارغ از دنیا تو کردی تو کردیمرا عاقبت رسوا مست و بی پروا تو کردی تو کردینداند کس جانا، چه کردی چه ها کردی با ما چه کردی.دو چشمم را دریا در افشان گوهر.زا تو کردی تو کردیروان از چشم ما گوهرها ،در یا ها تو کردی تو کردینه یک دم از جورت فغان کردم نه دستی سوی آسمان کردممنم اکنون چون خاک راهی غباری در شام سیاهیاگرمهری رخشد تو آن مهری اگرماهی تابد تو آن ماهیاگر هستی پاید توهستی اگر بودی باید تو بودیبی لطف و صفا باشد به خدا بی تو هستی هاازدیدارت.ازرخسارت ای جان بینم سرمستی هاشمیم روح افزایی مشکی عودیمنیر بزم آرایی )چنگی رودی( ٢منیر،زادگاهش وشناسایی : منیر درتبریز زاده شد ، در خانواده ایاهل ادب و موسیقی.که پدرش تارمی نواخت و اوراکه خردسالوکودک بود به همراه خود به کنسرت های روح الله خالقی در انجمنموسیقی ملی می برد. وی درآنجا بود که با هنرمندان معروفی چونخالقی وبنان آشنا گردید مادرش که با نواختن تاروارگ آشنایی داشتازشاگردان دوره اول کلاس رقص مادام یلنا بود وبعد ها منیررا هم بهآن کلاس ها برد منیرپس از انقلاب به کشور کانادا مهاجرت کردوساکن ونکورشد منیر بعد ازمهاجرت نامش را درشکوه گذشه اشحفظ کرد و جز چند ترانه در همان مایه وپایه های دیگر ترانه هایشچیزی ننوشت. اودو فرزند ازیک ازدواج نا موفق دارد ،یکیدخترویکی پسر که پسرش تا اندازه ای با موسیقی آشنایی دارد.تحصیلات منیر: منیر طه دارای دکترای زبان وادبیات ایتالیاییازدانشگاه رم است. وی پیش ازانقلاب دردانشکده ادبیات ) بخش زبانهای خارجی ( به تدریس اشتقال داشت.منیر طه و مصدق: وی درسالهای پایانی دبیرستان ازطرفداران پروپاقرص مصدق وادامه راه اوبود. بدین مناسبت شعرزیبایی بنام " دکترمحمد مصدق"دارد که بی مناسبت نمی دانم نوشتارم را با اینشعربپایان رسانم.چه کسی راه تورا خواهد رفتچه کسی حرف تو را خواهد گفتچه کسی خون تو دررگهایشموج خواهد زد وخواهد آشفتهیچ مانند تو یک باردگرمردی ازخویش برون خواهد شد؟دامن خاک عزیز وطنمپاک ازسرخی خون خواهد شد؟چه کسی راه تورا خواهد رفتچه کسی حرف تو را خواهد گفتچه کسی:؟ چه کسیبر گرفته شده از ره آورد های شماره ٦٢ ، ٨٧ و هزارآوا
Creator
مهری دشتی واقعی
Source
spring 2020.pdf
Publisher
Persia House of Michigan
Date
2020 - Spring
Relation
spring 2020.pdf (p.2)
Format
application/pdf
Type
Text
Collection
Citation
مهری دشتی واقعی, “نقش شعر در موسیقی ایرانی,” Persia House of Michigan, accessed January 8, 2025, https://phom.umd.umich.edu/items/show/314.