يادی از ھنرمندان موسيقی ايرانی

يادی از ھنرمندان موسيقی ايرانی

زندگی صحنه ی يکتای ھنرمندی ماست ھر کسی نغمه ی خود خواند و از صحنه رود. صحنه پيوسته بجاست، خرم آن نغمه که مردم بسپارند بياد. در سال ٢٠٠٨ ، خانم مھری واقعی و گروه دوستداران موسيقی ايرانی تصميم گرفتند که برنامه تازه ای را به ھنردوستان ميشيگان ارائه دھند. برای اين برنامه ھا شکل جديدی درنظر گرفته شده بود به اين صورت که آنھا در دو قسمت اجرا ميشدند: در قسمت اول به ياد يک ھنرمند محبوب و جاودان که تاثير بسزايی در فرھنگ ايران داشته است، قطعاتی از کار او نواخته و سبک کار او معرفی می شد. گاھی اين بطور زنده اجرا ميشد که اين کار کوچک و قدردانی ناچيزيست از طرف اين گروه در مقايسه با زحمات و مشقات بسياری که اين ھنرپروران کشيده اند. به درستی که ما بايد تا ابد مديون اين ھنرمندان، با آثارشگرف و خاطره انگيزی که بدون ھيچ چشم داشت مالی، از روی عشق وازصميم قلب آفريده اند و برای ما به يادگارگذاشته اند باشيم. در قسمت دوم توضيحاتی در باره موسيقی اصيل ايرانی بخصوص معرفی يک "دستگاه" داده ميشد که با نغمه ھای آوازی ويا با ساز سولو ويا گروھی ھمراه بود. اولين برنامه از اين سری برنامه ھا به خواننده محبوب پريسا اختصاص داده شد و آثاری از اين ھنرمند پخش شد. قسمت دوم به معرفی دستگاه ماھور اختصاص داده شده بود که من پس از توضيحات کوتاھی در مورد دستگاه، رديف، گوشه، گام و ضرب، قطعاتی از جواد معروفی را در دستگاه ماھور با پيانو اجرا کردم که مورد توجّه دوستان قرار گرفت. در ضمن سوالھای جالبی از طرف مدعوين مطرح شد که تا آنجا که در توان بود به آنھا پاسخ داده شد. خانم واقعی ھم گوشه ھايی را بسيار زيبا و استادانه در دستگاه ماھور به گوش ما رساندند. در پايان تصنيف دل انگيز "می زده شب" از استاد پرويز ياحقی و صدای خانم مرضيه، با پيانو و آوای دلنشين خانم مھری واقعی اجرا شد که ھمه را به ياد سالھای خوش گذشته انداخت. برنامه دوم به زنده ياد پرويز ياحقی، يکی از بھترين آھنگسازان و ويولن نوازان ايران، و آشنايی با دستگاه ھمايون اختصاص داده شده بود. انتخاب اين ھنرمند با ارزش به اين دليل بود که آقای دکتر احمدی از ايران برگشته بودند وايشان آھنگھای اين آھنگساز را با ويولون بسيار زيبا و ماھرانه مينوازند.در اين برنامه، پس از به نمايش گذاشتن يک ويدئو اززندگی پربار ھنری اين آھنگساز ارزنده که با مصاحبه ھمکاران وی در راديوايران ھمراه بود، آقای احمدی يک نغمه چھار مضراب زيبا و تکنيکی از اين ھنرمند را برای ما نواختند که با استقبال شنوندگان مواجه شد. من ھيچ نميدانستم که اين استاد آنقدر آھنگھای زيبايی بجا گذاشته است و تا ابد آھنگ برگ خزان و حرکت برف پاکنی که يک برگ به آن چسبيده را فراموش نمی کنم. در قسمت دوم ھم پس از توضيحاتی در باره دستگاه ھمايون و اجرای گوشه ھايی در ھمايون با صدای خانم واقعی، بھترين آھنگ خواننده مشھور حميرا بنام "پشيمانم" در دستگاه ھمايون برای شنوندگان پخش شد که ھمه در سکوت کامل محو شنيدن اين آھنگ اعجاز انگيز شدند. پس از برگزاری اين دو برنامه موفق توسط گروه دوستدارن موسيقی ايرانی، از دوست قديمی دکتر سھراب شفيعی نيا دعوت کرديم تا با ما ھمکاری کرده و رھبری قسمت اول برنامه سوم را به عھده بگيرند. ايشان ھم قبول کرده و در قسمت اول، ھنرمند ارزشمند استاد حسين تھرانی و سبک کاراين استاد را با اسلايد و ويدئو به نمايش گزاردند و نشان دادند که چگونه تنبک بصورت يک ساز اصلی با نت مخصوص آن به وسيله اين استاد به ھمگان شناسانده شد. در اين شب، به مناسبت بزرگداشت اين استاد، برنامه ای با شرکت گروه دوستداران موسيقی ايرانی برگزارشد و قطعاتی از اين استاد گرانمايه را بطور گروھی با ھمکاری نوازندگان تنبک: دکتر حميد سنجاق ساز، مھندس شادان احمدی، مھندس جواد کتيبايی، و نوازنده سنتور: مھندس محسن ارفعی با سرپرستی و تنبک دکترسھراب شفيعی نيا اجرا شد که بسيار مورد پسند ھنردوستان و علاقمندان قرارگرفت. در قسمت دوم اين برنامه به معرفی آواز اصفھان پرداخته شد و پس از آن چند ترانه با ھمکاری ھنرمندان: دکترسعيد تھرانی (پيانو / ارگ)، دکتر علی احمدی (ويلون) و خانم مھری واقعی (آواز) اجرا گرديد. در پايان ھم طبق معمول، آقای احمدی و دوست گرامی سھراب نغمه بسيار جالب و تکنيکی را اجرا کردند که مورد توجّه ھمه علاقمندان قرار گرفت. با سپاس فراوان از يکايک ھنرمندان گروه دوستداران موسيقی ايرانی که برنامه ی بسيار جالب و موفقی را ارائه نمودند و از آقای دکتر واقعی که ھمواره ما را تشويق نموده و به ما ياری ميدھند بسيار سپاسگزاريم. اميدواريم که اين گونه برنامه ھای جالب ھنری با ھمکاری اين گروه در آينده ادامه پيدا کند. باشد تا با تشويق شما دوستان ھنرپرور و علاقمند به فرھنگ ايران بتوانيم سبک و کار موسيقيدانانی را که به فرھنگ و ھنر اين سرزمين خدمت شايانی کرده اند ورنج و زحمت فراوانی کشيده اند را به شما بشناسانيم و ياد آور کارھای پر بار و ارزشمندشان باشيم. سعيد تھرانی از طرف گروه دوستداران موسيقی ايرانی اينک خلاصه ای از زندگی نامه استاد حسين ١٣۵٢ ه.ش.) را درج می - تھرانی ( ١٢٩١ نمايم. کارھای معروف استاد عبارتند از: نت نگاری در تنبک- تشکيل گروه تنبک- صدای لوکوموتيو (تنبک سولو) - اجرای قطعه ی زرد و مليجه با ھمکاری استاد فرامرز پايور - چاپ اولين کتاب آموزش تنبک (بخاطر نبودن خط موسيقی برای تنبک، تمرين تنبک را به کمک اصطلا حاتی مانند" بله و بله بعله ديگه" و" يکصدو بيست و پنج" ادامه می دادند که ايشان خط جديد موسيقی برای تنبک را ترويج دادند). از اين استاد چھار اثر با ھمکاری فرامرز پايور به يادگارمانده و ھم چنين قطعاتی چون چھار مضراب ھا و ديگر ضرب ھا که دردستگاه شورو آواز ھای آن ابوعطا، بيات ترک، دشتی و افشاری اجرا گرديده است. سفری با قطار، يکی از زيبا ترين آثار استاد می باشد که صداھای مختلف حرکت لوکوموتيو را در ضرب به نحوی جالب نشان می دھد. اجرای ريتم ھا در ورزش باستانی و زورخانه ای يکی از آخرين کارھای او است. اولين معلم وی حسين خان اسماعيل زاده نوازنده ی کمانچه بود. ازديگر معلمين وی می توان رضا روانبخش و کنگرلو(نوازندگان ضرب) و ھمچنين کلنل وزيری و ابوالحسن صبا را نام برد. استاد در سال ١٣٢٠ با بازشدن مدرسه ی عالی موسيقی زير نظر علينقی وزيری، تدريس تنبک را به عھده گرفتند و بعد در سال ١٣٢٨ با گشايش ھنرستان موسيقی ملی، کار آموزش تنبک را در اين ھنرستان بعھده گرفت. پس از تشکيل ارکستر موسيقی ملی و انجمن موسيقی ملی، او ھمکاری ارزنده ای را با اين دو واحد ھنری به عھده داشت. پس از گشايش راديو تھران در سال ١٣١٩ و تلويزيون در سال ١٣٣٧ ، ھمکاری ارزشمند خود را با اين دو واحد نيزادامه داد. در نخستين جشن ھنر شيراز که در شھريور ١٣۴۶ برگزارشد، با ھمکاری گروه پايورو شاگرد خود محمد اسماعيلی در اين جشن شرکت نمود. استاد با ساختمان ساز تنبک آشنايی کامل داشت و در اين مورد دستوراتی را برای ساختن تنبک ھای مختلف (ارکسترو تکنواز) ارائه داد. او به سرزمين ھايی چون پاريس، لندن و رم سفر کرد و معرف اين ساز ايرانی شد. استاد از صفات عالی اخلاقی و انسانی والايی برخورداربود ولی بسيار حساس و شکننده و آسيب پذير بود. به ھمين سبب نابسامانی ھا و شرايط نامساعد محيط اجتماعی بر زندگی و سلامتش سخت اثرگذاشت. در محافل دوستانه احساسات و اندوھش را با طنزی که داشت بر زبان می آورد و کوشش داشت که شاگردانش را از آلودگی ھای اجتمايی و لغزش ھای محيط نامناسب دور نگه دارد. می گفت: "اول انسان پاک و سالم باشيد بعد ھنرمند". اگر ساز تنبک در سالھای گذشته مورد توجّه ھنردوستان قرارگرفت و باحرکت و پويايی لازم، مقام و منزلتی به دست آورد، بی شک حاصل کوشش پی گيراين استاد در طی سالھای حياتش می باشد. او با ھمه نا بسامانيھا و شرايط نامساعدی که بود از پا نايستاد وھنرش را اعتلا بخشيد و رسالتش را به انجام رسانيد. بر او و ھنرش و آنچه از يافته ھايش که با سخاوتمندی بسيار برای فرھنگ موسيقی ملی به ميراث گذاشته ارج می نھيم و يادش را گرامی می داريم.

Unknown

Faslnameh_Fall_2008.pdf

Persia House of Michigan

2008 - Fall

Faslnameh_Fall_2008.pdf (p.3)

application/pdf

Text